STEROİDLERİN YAN ETKİLERİ

Uzun süreli, yüksek doz kortikosteroid kullanımı çok sayıda ve ciddi yan etkilere neden olur.  Bunlardan en önemlisi iyatrojenik Cushing sendromudur.  Klasik olarak ay yüzü, manda kamburu, merkezcil obezite (ince uzuvlar, geniş vücut) vücuttaki yağ dağılımını bozan yüksek doz kortikosteroidlere bağlıdır.  Artan mineralokortikoid aktivitesi Na-su tutulmasına, damar içi hacimde artışa, hipertansiyona ve ödemlere neden olur.  Steroidlerin kollajen üretimini bozması ve yıkımını arttırması nedeniyle en küçük travmalar bile ciltte atrofi, stria (çatlak), yara iyileşmesinde gecikme, telenjiektazi (damar açılması), ekimoz (morarma) ile sonuçlanır.  Androjen hormonu miktarındaki değişikliklere bağlı olarak jinekomasti (erkeklerde meme büyümesi), hirsutizm (kadınlarda kıllanma artışı), akne (sivilce) oluşur.  Steroidlerin kemik metabolizması üzerindeki yan etkileri nedeniyle osteoporoz (kemik atrofisi) oluşur, kalsiyum atılımı artar, emilim azalır.  Aşırı düzeyde kortizol, protein katabolizmasını (yıkımını) artırarak miyopati, kas güçsüzlüğü ve atrofiye neden olur.  Mide asidi salgısı artar, mide ülseri oluşur, glukoneogenez ve glikojenoliz artar, kan şekeri yükselir, sekonder
 Diabetes mellitus gelişir.
 Uzun süreli, yüksek doz kortikosteroid kullanımı çok sayıda ve ciddi yan etkilere neden olur.  Bunlardan en önemlisi iyatrojenik Cushing sendromudur.  Klasik olarak ay yüzü, manda kamburu, merkezcil obezite (ince uzuvlar, geniş vücut) vücuttaki yağ dağılımını bozan yüksek doz kortikosteroidlere bağlıdır.  Artan mineralokortikoid aktivitesi Na-su tutulmasına, damar içi hacimde artışa, hipertansiyona ve ödemlere neden olur.  Steroidlerin kollajen üretimini bozması ve yıkımını arttırması nedeniyle en küçük travmalar bile ciltte atrofi, stria (çatlak), yara iyileşmesinde gecikme, telenjiektazi (damar açılması), ekimoz (morarma) ile sonuçlanır.  Androjen hormonu miktarındaki değişikliklere bağlı olarak jinekomasti (erkeklerde meme büyümesi), hirsutizm (kadınlarda kıllanma artışı), akne (sivilce) oluşur.  Steroidlerin kemik metabolizması üzerindeki yan etkileri nedeniyle osteoporoz (kemik atrofisi) oluşur, kalsiyum atılımı artar, emilim azalır.  Aşırı düzeyde kortizol, protein katabolizmasını (yıkımını) artırarak miyopati, kas güçsüzlüğü ve atrofiye neden olur.  Mide asidi salgısı artar, mide ülserleri ortaya çıkar, glukoneogenez ve glikojenoliz artar, kan şekeri yükselir, sekonder diabetes mellitus gelişir.
 Kortikosteroidler bağışıklığı baskıladığı için enfeksiyona yatkınlık artar;  Özellikle hücresel bağışıklığın baskılanması viral ve fungal enfeksiyonların gelişimini kolaylaştırır.  Tüberküloz kötüleşebilir.  Ek olarak, diğer bakteriyel patojenlerle enfeksiyonlarda sepsise yakalanma riski artar.  Uzun süreli steroid kullanımı zihinsel bozukluklara neden olabilir;  Kişilik değişiklikleri, psikoz ve hatta steroidlerin psikolojik uyarılma etkileri nedeniyle bağımlılık yapabilir.
 Çocuklarda uzun süreli ve yüksek doz kullanımı büyümeyi durdurur.  Gün aşırı kullanılarak bu sorun bir nebze azaltılabilir.  Eksojen steroidler aldosteron benzeri aktivite gösterir;  Na su tutması ile hipertansiyon ve ödem oluşturmasının yanı sıra duyarlı hastalarda konjestif kalp yetmezliğine yol açabilmektedir.  Aldosteron aynı zamanda potasyum atılımını da arttırdığından, şiddetli hipokalemi motor performansın düşmesine, paralitik ileusa (bağırsak felci), aritmilere (aritmi) ve kardiyak asistoliye (kalp yetmezliği) neden olabilir.
 Diğer yan etkiler;  Topikal olarak uygulandıklarında kornea ülserlerini, glokomu, kataraktı ve gözdeki viral enfeksiyonları şiddetlendirebilirler.  Artan kafa içi basıncına, hiper pıhtılaşmaya, tromboz eğilimine, spazmlara neden olur ve aterosklerozu hızlandırır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir